ทำความรู้จักกับ สรรพคุณของต้นนมนาง/นมสาว

ทำความรู้จักกับ สรรพคุณของ
ต้นนมนาง/นมสาว

ต้นนมนาง/นมสาว  เป็นไม้ยืนต้น และสมุนไพรพื้นบ้าน พบมากในภาคเหนือ นิยมนำเปลือกลำต้นมาต้มน้ำดื่ม โดยเฉพาะในสตรีหลังคลอดบุตร ช่วยบำรุงน้ำนม กระตุ้นการสร้าง และการหลั่งน้ำนม หรือนำน้ำต้มผสมในน้ำให้สัตว์เลี้ยงดื่มเพื่อใช้ในสรรพคุณเดียวกัน

• ตระกูล  :  Ebenales

• ชื่อวิทยาศาสตร์  :  pouteria  cambodiana (Pierre  ex  Dubard)  Baehni

• ชื่อท้องถิ่น : – นมสาว  – นานาง

ถิ่นกำเนิด และการแพร่กระจาย

ต้นนมนาง/นมสาว มีถิ่นกำเนิดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ พบได้ในพม่า ไทย จีนตอนใต้ ลาว และประเทศใกล้เคียงอื่นๆ ในไทยพบแพร่กระจายในทุกจังหวัดของภาคเหนือ

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

ลำต้น

ต้นนมนาง/นมสาว  เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่  ไม่ผัดใบ  มีลำต้นสูงประมาณ  10 – 15  เมตร  ลำต้นแตกกิ่งก้านเป็นทรงพุ่มหนา  เปลือกลำต้นหนา มีสีน้ำตาลอมแดง  แตกเป็นร่องตามแนวยาวของลำต้น  หากเฉือนหรือผ่าเปลือกจะมีน้ำยางสีขาวขุ่นคล้ายน้ำนมไหลออกมา  กิ่งอ่อนมีสีเทาอมดำ มีหนามยาวแหลม  ส่วนเนื้อไม้เป็นไม้เนื้อแข็ง

ใบ

ใบต้นนมนาง/นมสาว  ออกเป็นใบเดี่ยว  ใบมีรูปไข่กลับหัว  ฐานใบขยายกว้าง  กว้างประมาณ 3.5-6.5  เซนติเมตร  ยาวประมาณ  2.4-4.0  เซนติเมตร  ปลายใบมน แผ่นใบ  และขอบใบเรียบ มีสีเขียวเข้ม  เป็นมัน  และค่อนข้างเหนียว มีขนขนาดเล็กปกคลุม แผ่นใบมองเห็นเส้นกลางใบชัดเจน มีเส้นแขนงใบ  5-7  คู่  แยกออกจากเส้นกลางใบไปจรดขอบใบ

ดอก

ต้นนมนาง/นมสาว  ออกดอกเป็นช่อกระจุกที่ซอกใบบริเวณปลายยอด  แต่ละดอกมีก้านช่อดอกยาวประมาณ 3 มิลลิเมตร มีขนขนาดเล็กปกคลุม  ถัดมาเป็นตัวดอกที่ด้านนอกประกอบด้วยกลีบเลี้ยง ยาวประมาณ  2.5  มิลลิเมตร  กลีบเลี้ยงด้านนอกมีขนปกคลุมหนา ส่วนด้านในขนปกคลุมเล็กน้อย  ถัดมาเป็นกลีบดอก ปลายกลีบแยกเป็นแฉก ยาวประมาณ  4-4.5  มิลลิเมตร แผ่นกลีบด้านนอกไม่มีขนปกคลุม ส่วนด้านกลีบดอกในส่วนโคนที่เชื่อมติดกันเป็นกระเปราะจะมีขนปกคลุม ประเปราะยาวประมาณ  3-3.5  มิลลิเมตร ถัดมาด้านในเป็นเกสรตัวผู้  มีลักษณะเหมือนปลายหอก  ยาวประมาณ  2-3  มิลลิเมตร  ไม่มีขนปกคลุม ส่วนก้านเกสรตัวเมียเป็นเส้นยาว  ไม่มีขนปกคลุม

ผล

ผลต้นนมนาง/นมสาว  มีรูปไข่ กว้างประมาณ  1-1.5  เซนติเมตร ยาวประมาณ  2-2.5  เซนติเมตร  เปลือกผลบาง  เนื้อผลค่อนข้างหนา  เมล็ดมี  1-3  เมล็ด มีลักษณะกลมแบน  เมล็ดแตกเป็นร่องยาว

ประโยชน์ต้นนมนาง/นมสาว

1. เนื้อไม้ใช้ในงานก่อสร้าง  ใช้ทำเสา เฟอร์นิเจอร์  เครื่องเรือน  และอุปกรณ์ใช้สอย

2. เปลือกลำต้นนำมาต้มน้ำ  ก่อนนำน้ำต้มผสมในน้ำให้สัตว์เลี้ยงดื่ม  ช่วยบำรุงน้ำนม  กระตุ้นการสร้างน้ำนมให้เพียงพอ

3. เปลือกลำต้นใช้ต้มย้อมผ้า  ให้ผ้าสีน้ำตาลอมแดง

สรรพคุณต้นนมนาง/นมสาว

เปลือก  และแก่นลำต้น (รสฝาด  นำมาต้มน้ำดื่ม)

– ช่วยบำรุงน้ำนม  ช่วยเพิ่มน้ำนม  ช่วยกระตุ้นการหลั่งน้ำนมสำหรับเลี้ยงทารก

– ช่วยลดไข้

– ช่วยละลายเสมหะ

– รักษาหัด  แก้อีสุกอีใส

– รักษาโรคบิด

– แก้อาการท้องร่วงท้องเสีย

– ช่วยขับลม

ราก (ต้มน้ำดื่ม)

– แก้คลื่นเหียน  อาเจียน

– แก้ปวดเมื่อยเอว  ปวดเมื่อยตามร่างกาย

– ช่วยรักษาแผล  ช่วยให้แผลหายเร็ว

– แก้โรคหัด  แก้อีสุกอีใส

– ช่วยบรรเทาอาการร้อนใน

ใบ (ใช้ภายนอก)

– นำมาบด  ก่อนทาแก้อาการร้อนใน

ผล (ต้มน้ำดื่ม)

– แก้โรคซาง

– แก้ไข้ตัวร้อน

สรรพคุณเด่นของต้นนมนางที่กล่าวในตำรับยา  คือ  เปลือกลำต้น  โดยสตรีให้นมบุตรในภาคเหนือหลายจังหวัด  อาทิ  เชียงใหม่  ลำพูน  และลำปาง  เป็นต้น นิยมนำเปลือกมาต้มดื่ม  ช่วยบำรุงน้ำนม ช่วยเพิ่มน้ำนมให้เพียงพอแก่ทารก  นอกจากนั้น  ยังใช้น้ำต้มผสมน้ำให้สัตว์เลี้ยงในระยะให้นมดื่ม  ช่วยเพิ่มน้ำนม กระตุ้นการหลั่งน้ำนม  ทั้งในสุกร  โค  และกระบือ  เป็นต้น

ทั้งนี้  จากการรวบรวบเอกสารงานวิจัยที่เกี่ยวข้องที่ทดลองในสัตว์ทดลอง  พบว่า  เปลือกต้นนมนางไม่มีผลต่อการเพิ่มน้ำนม  อาทิ  การเพิ่มน้ำหนักต่อมน้ำนม และการหลั่งของน้ำนม

ช้อมูลอ้างอิง  :   https://puechkaset.com/

ข่าวเกษตร    เกษตรน่ารู้    ต้นนมนาง/นมสาว    ประโยชน์ต้นนมนาง/นมสาว    สรรพคุณต้นนมนาง/นมสาว